كشور ايران سرزمين پهناوري است كه 1.648.000 كيلومتر مربع مساحت دارد و در جنوب غربي آسيا، ميان كشورهاي تركمنستان، آذربايجان و ارمنستان در شمال، افغانستان و پاكستان در شرق و ترکیه و عراق در غرب قرار گرفته است. سراسر مرزهاي جنوبي ايران را كرانه هاي خليج فارس و درياي عمان دربر گرفته است. مجموع مرزهاي خشكي ايران 5170 كيلومتر، و مجموع مرزهاي آبي آن در شمال و جنوب، 2510 كيلومتر است. ايران در قلب خاورميانه جاي گرفته است و چون پلي درياي مازندارن، يعني زيباترين درياچه جهان را به خليج فارس وصل مي نمايد و هم چنين مانند چهار راهي بر سر راه شرق و غرب پيوندگاه تجليات فرهنگي، معنوي و سياسي جهان شرق و غرب است.
چشمه ساران زلال، انارستان ها، باغ هاي پسته، رديف درختان تبريزي، كوچ كاروان هاي عشاير در فصل هاي گوناگون شب هاي پرستاره، صخره ها، كوه ها، پستي ها و بلندي هاي پايان ناپذير، آتشفشان هاي خاموش و پوشيده از برف، جنگل هاي انبوه، رشته كوه هاي البرز و كرانه هاي درياي مازندران از جمله چشم اندازهاي ديدني و فراموش نشدني طبيعت ايران اند كه خاطره اي بي مانند در اذهان جهانگردان به جاي مي گذارند. چهره دشت و هامون ايران در زمان هاي مختلف متغيير است، زماني پر از شن و سنگ، گاه پر از سيلاب، و زماني پوشيده از برف و گل و لاي يا مملو از گل و گياه و سبزه است.
از خصوصيات مهم سرزمين ايران كه از نظر جهانگردي بسيار با اهميت مي باشد، وجود رشته كوههاي سر به فلك كشيده، جلگه ها، دشت هاي هموار، ناحيه هاي كويري، رودها و درياچه هاي گوناگون است كه موجب شده است در هر زمان از سال، در هر گوشه از آن يكي از چهار فصل را بتوان ديد به گونه اي كه در زمستان، در درياي خوب و آرام جنوب به ورزشهاي آبي همچون شنا و اسكي روي آب و در همان زمان، در كوهستان هاي شمال و غرب كشور، به ورزشهاي زمستاني مانند اسكي و كوهنوردي پرداخت و هم زمان در شهرهاي بسياري در كرانه هاي درياي خزر، از هواي دلپذير بهاري استفاده نمود. كرانه هاي درياي خزر به صورت باريكه اي بسيار زيبا در ميان درياي خزر و رشته كوههاي البرز كه پوشيده از جنگل هاي زيبا و انبوه مي باشد، قرار گرفته اند. كرانه هاي خليج فارس كه بخشي ازآن از صخره هاي كوهستاني و بخش هاي ديگر آن از كناره هاي شني و باتلاقي تشكيل شده است، به يك نواختي كرانه هاي شمالي نيستند. استان هاي جنوبي ايران، به ويژه خوزستان، كه بخشي از جلگه پهناور بين النهرين را تشكيل مي دهد، بسيار هموار و مسطح اند و در ارتفاع اندكي از سطح دريا قرار گرفته اند. چنانچه يك جهانگرد در ميان كوهستان هاي شمالي يا غربي ايران به گردش بپردازد، شهرك ها، روستاها، باغ ها و چمن زارهاي بسيار زيبايي را خواهد يافت كه شگفتي او را برخواهند انگيخت. ارتفاع بسيار فلات ايران از سطح دريا و قرار گرفتن بيش تر اراضي در ارتفاع بيش از 1000 متر، از ديگر ويژگي هاي مهم سرزمين ايران است. رشته كوه هاي عظيم و بلند البرز از سوي شمال، كوههاي زاگرس از سوي غرب و رشته كوههايي كه از خراسان به بلوچستان كشيده شده اند، از سوي شرق سرزمين ايران را محصور نموده اند.
مهم ترين قله هاي ايران عبارتند از: دماوند در شمال شرقي تهران با ارتفاع 5671 متر، سبلان در غرب با ارتفاع 4880 متر، سهند در جنوب تبريز با ارتفاع 3707 متر، تخت سليمان در مركز مازندران با ارتفاع 4820 متر، زرد كوه در بختياري با ارتفاع 4550 متر، دنا در شمال ياسوج با ارتفاع 4309 متر، تفتان در جنوب زاهدان با ارتفاع 3941 متر و ده ها قله ديگر كه در سرتا سر ايران پراكنده اند. پيچيدگي و گوناگوني سازندهاي آهكي، غارهاي فراواني در استان هاي مختلف، به ويژه در آذربايجان، كردستان و همدان به وجود آورده است كه مورد توجه جهانگردان بي شماري كه براي بازديد از درون اين غارها به ايران سفر مي كنند قرارگرفته است. كوههاي ايران به چين خوردگيهاي دوران سوم زمين شناسي تعلق دارند، و برخي از آن ها با منشاء آتشفشاني موجبات پيدايش چشمه هاي آب هاي گرم و معدني را فراهم آورده اند. كوهستانهاي ايران شرايط بسيار مطلوبي براي انجام ورزش هاي زمستاني و كوهستاني پديد آورده اند. كويرهاي معروف ايران؛ از جمله دشت لوت و دشت كوير در وسعتي بيش از 360 هزار كيلومتر مربع گسترده شده اند و هنوز هم از ناحيه هاي ناشناخته جالب توجه به شمار مي روند. ايران با بيش از 500 چشمه معدني و آب گرم شناخته شده كه تمامي آنها براي تامين آب آشاميدني و استفاده هاي درماني و بهداشتي مورد استفاده قرار مي گيرد، يكي از مهم ترين منابع درآمد جهانگردي را در اختيار دارد. بيش تر اين چشمه ها در رشته كوه هاي البرز، آذربايجان و زاگرس قرار گرفته اند و تعدادي از آنها نيز در نزديكي اصفهان، مشهد و بندر عباس واقع شده اند. چشمه هاي آب معدني سرعين اردبيل، آب گرم لاريجان در دامنه هاي البرز و همچنين چشمه هاي آب معدني محلات، با توجه به اين كه از نظر توسعه جهانگردي اقدامات قابل توجهي در آن ها صورت گرفته، در تابستان ها هزاران نفر را جهت استفاده هاي درماني و تفريحي به سوي خود جلب مي كنند. كناره هاي جنوبي درياي خزر منطقه سرسبزي با دامنه هاي پوشيده از جنگل است. ارتفاع اين كناره ها از سطح درياهاي آزاد 28 متر است. اين كرانه ها با ساحل ماسه اي و مناظر دل انگيز، از زيباترين نواحي ايران به شمار مي روند. كرانه ها و جزيره هاي جنوب ايران نيز به ويژه در فصل هاي سرد از جذابيتهاي طبيعي قابل توجهي برخوردارند. دامنه هاي رشته كوههاي البرز و زاگرس و بستر رودخانه هاي ايران، مظهر چشمه سارها و همچنين منبع پيدايش درياچه ها و ارزش هاي جهانگردي مي باشند.